ไอโอดีน จัดอยู่ในกลุ่มแร่ธาตุหลักที่ร่างกายจำเป็น ต้องได้รับอย่างสม่ำเสมอ และการทำงานของไอโอดีนจะไม่ได้ซับซ้อนเท่าไรนัก เมื่อเทียบกับแร่ธาตุหลากชนิดอื่นๆ แต่ที่จัดไอโอดีนอยู่ในกลุ่มของแร่ธาตุหลัก เพราะว่าหน้าที่สุดแสนจะสำคัญของไอโอดีนเป็นสารสำคัญ ที่จะใช้ในการผลิตฮอร์โมน ที่มีหน้าที่ควบคุมระบบปลดปล่อยพลังงานเป็นเกลือแร่ ที่ช่วยให้ร่างกายมีกำลังที่เพียงพอต่อการดำเนินชีวิต
ประโยชน์ของไอโอดีน
ไอโอดีน เป็นเกลือแร่ที่รู้กันดีว่าเป็นสาเหตุของโรค “ต่อมไทรอยด์อักเสบ” จะมีอาการบวมที่ลำคอขนาดใหญ่ เรียกภาษาชาวบ้านว่า “โรคคอหอยพอก” หน้าที่หลักของเกลือแร่ไอโอดีน จะช่วยการทำงานของต่อมไทรอยด์ มีหน้าที่ในการผลิตฮอร์โมนด้วยกัน 2 ชนิด คือ “ฮอร์โมนไอโอโดไทโรนิน” และ “ฮอร์โมนไทรอกซิน” ที่มีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบเผาผลาญพลังงาน ทำหน้าที่ควบคุมความเร็ว และปริมาณในการสร้างพลังงาน หากไม่มีไอโอดีนแล้วต่อมไทรอยด์ต้องทำงานหนักขึ้นมากๆ จนขยายตัวใหญ่ขึ้นเพื่อรองรับการทำงาน หรือเกิดการอักเสบจากการทำงานที่หนักกว่าปกติจนบวมและขยายตัว
ครั้งหนึ่ง โรคคอหอยพอกเป็นปัญหาของคนทางแถบภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นอย่างมาก จะพบเห็นคนเป็นโรคนี้กันจนเป็นเรื่องปกติ เพราะผู้คนไม่ค่อยได้ทานอาหารทะเล ที่เป็นแหล่งของไอโอดีน อีกทั้งเกลือที่ใช้บริโภคก็เป็นเกลือสินเธาว์ ซึ่งไม่มีไอโอดีนผสมอยู่เลย ภาครัฐต้องใช้เวลารณรงค์กันอยู่นานมากๆ ให้หันมาใช้เกลือทะเล หรือเกลือที่มีส่วนผสมของไอโอดีนในการประกอบอาหารเพื่อแก้ปัญหา มีการเติมไอโอดีนลงในดิน เพื่อให้พืชดูดซึมไปเก็บสะสมไว้ กว่าจะได้ผลก็ใช้เวลากันอยู่นานเลยทีเดียว ในปัจจุบันจึงไม่มีโรคคอหอยพอกให้เห็นแล้วจั ดว่าเป็นโรคที่หาดูได้ยากแล้วในยุคนี้ มีการยืนยันทางการแพทย์ว่า หากเด็กได้รับไอโอดีนเพียงพอตั้งแต่ยังเด็กอย่างต่อเนื่อง จะช่วยในเรื่องพัฒนาการทางด้านสมองอย่างมาก คงจะเคยได้ยินประโยคที่ว่า ทานปลาแล้วทำให้ฉลาดกันอยู่บ่อยๆ คำพูดประโยคนี้มีที่มาจากทั้งโอดีนที่มีในเนื้อปลาด้วยอยู่ส่วนหนึ่ง
แหล่งของไอโอดีน
ไอโอดีนมีมากในสัตว์ทะเลทุกชนิด จัดได้ว่าเป็นแหล่งไอโอดีนที่สำคัญ ในผักและผลไม้ก็มีไอโอดีนเป็นส่วนประกอบอยู่หลายชนิดเหมือนกัน เช่น พริกหวานเขียว สับปะรด ผักพืชที่อยู่ริมทะเลจะมีไอโอดีนมากเป็นพิเศษ เพราะดินใกล้ทะเลจะมีแร่ธาตุไอโอดีนผสมอยู่มาก พืชก็จะดูดซึมไอโอดีนไปสะสมไว้ได้มากขึ้น ผักโขม ผักกาด ไข่ นม และผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปจากนม ก็มีไอโอดีนผสมอยู่ในปริมาณที่สูงพอสมควร คนที่อยู่ใกล้แหล่งทะเล หรือผู้ที่ทานอาหารทะเลอยู่บ่อยๆ จึงไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องการขาดสารไอโอดีน ส่วนมากอาการการขาดไอโอดีน จะเกิดขึ้นกับผู้ที่แพ้อาหารทะเล จัดว่ามีคนในกลุ่มนี้อยู่เยอะมากเหมือนกัน คนกลุ่มนี้ให้อยู่ใกล้ทะเลแค่ไหนก็จะเกิดภาวะขาดไอโอดีนได้ง่ายๆ
เกลือแร่ซีลีเนียม ช่วยให้ร่างกายดูดซึมไอโอดีนได้ยินดียิ่งขึ้น เราจึงควรรับซิลิเนียมพร้อมกับแหล่งอาหารที่ให้โอไอโอดีนเป็นการดี รวมไปถึงอาหารที่ให้วิตามินเอ (เรตินอล) เพราะวิตามินเอ จะช่วยในการทำงานของต่อมไทรอยด์ด้วยอีกทางหนึ่ง การรับประทานถั่วลิสงหรือถั่วชนิดต่างๆ และผักจำพวกกะหล่ำทั้งหลาย จะทำให้ร่างกายดูดซึมไอโอดีนได้น้อยลง เพราะสิ่งเหล่านี้จะมีสารที่รบกวนการดูดซึมไอโอดีนของร่างกาย ชนิดที่ว่า ถึงจะรับไอโอดีนมากเท่าไรก็ไม่มีประโยชน์ เพราะร่างกายแทบจะดูดซึมไอโอดีนไปใช้งานไม่ได้เลย จึงควรหลีกเลี่ยงที่จะรับพร้อมกับไอโอดีน คลอรีนก็ด้วยเช่นกันที่ทำให้ร่างกายดูดซึมไอโอดีนได้ไม่ดีนัก
ที่มาและการอ้างอิง
สุดยอดอาหารเพื่อสุขภาพ วิตามิน A – Zinc รศ.สุกมล ณรงค์วิทยากุล
